آموزش رایگان حق همه است سخنی به مناسبت آغاز سال تحصیلی – رحمان حسین زاده
روز اول مهر هرسال، در کنار حضور میلیونها نوجوان و جوان علاقمند به تحصیل در مدارس و دانشگاهها، اما این تاسف و درد عمیق بر فکر و دلمان سنگینی میکند که همزمان در ابعاد بسیار وسیع و حتی میلیونی، نوجوانان و جوانانی هستند، که به دلیل فقر و نداری و بی بضاعتی نمیتوانند همراه هم سن و سالهایشان به تحصیل بپردازند. به علاوه از مدتی قبل و در آستانه اول مهر دغدغه و نگرانی میلیونها خانواده کارگری و مردم زحمتکش این واقعیت تلخ است که چگونه امکانات روانه کردن فرزندانشان را به مدرسه و آموزش مهیا کنند و بسیاری توانایی تامین هزینه شهریه های سنگین و نوشت افزار و دیگر ابزار و وسایل آموزش، مسکن و معیشت فرزندانشان را به ویژه که دور از محیط خانواده خود زندگی کنند، ندارند. این در شرایطی است که خود مقامات و رسانه های جمهوری اسلامی اذعان دارند که دولت فاقد برنامه ای برای تامین هزینه آموزشی و تحصیل است و آمارهایی که بیشرمانه خودشان از کمبود مدارس و معلم، افزایش سرسام آور هزینه شهریه و نوشت افزار، وسعت مدارس کپری و زیر چادری و خشت و گلی و ناامن، دو شیفته و مواردی سه شیفته بودن مدارس ارائه میکنند، تکان دهنده و مایه ننگ و نفرت از حاکمیت جمهوری اسلامی است. بخش وسیعی از دانش آموزان و دانشجویان در حال تحصیل، با فقر و محدویت مالی فشار این دوره را طی میکنند. این وضعیت ناشی از سیطره نظم وارونه سرمایه و جمهوری اسلامی و تبعیض و نابرابری و فقر و نداری تحمیل شده این سیستم جهنمی است. به همین دلیل بسیار زود بخش وسیع نسل جوان به ماهیت طبقاتی و استثمارگرانه این نظم پی میبرند و جوانه های مبارزه جویی و تصمیم به دگرگون کردن و تغییر این نظم وارونه را به امر خود تبدیل میکنند.
علاوه بر تحمل فقر و نداری، واقعیت تلخ دیگر اینست که چهار دهه حاکمیت سیاه جمهوری اسلامی، دانش آموزان و دانشجویان ایران را با این پدیده متناقض روبرو کرده، که در کنار تلاش برای فراگیری دستاوردهای علمی و اجتماعی و فرهنگی و آموزشی شایسته انسان امروز، همزمان با جهل و خرافه و افکار و عقاید قرون وسطایی اسلامی که در قالب درس و آموزش بر محیط های آموزشی و نسل جوان تحمیل شده، دست و پنجه نرم میکنند. این مسئله، مصافی بوده و هست که دانش آموزان و دانشجویان به آن تن نداده اند و این جدال هر ساله و امسال هم ادامه پیدا میکند. علیرغم کلی فشارها و تضییقات در این عرصه، جمهوری اسلامی نتوانسته است نسل جوان پرتوقع و کنجکاو جامعه ایران را که به آسانی به دستاوردهای دنیا ی مدرن امروز دسترسی پیدا کرده، به تمکین بکشاند.
در تقابل با کلیت این اوضاع یعنی علیه فقر و تبعیض و نابرابری و در مقابل تقلای مستمر جمهوری اسلامی برای تحمیل جهل و خرافه بر مدارس و دانشگاهها و کالایی کردن آموزش، به طور واقعی محیط های آموزشی و به ویژه دانشگاهها همیشه کانون گرم مبارزات حق طلبانه بوده اند. مبارزات سراسری معلمان در سالهای اخیر علیه شرایط بد آموزشی و فضای مختنق، علیه تبعیض و نابرابری، علیه حقوقهای پایین و کالایی کردن آموزش… تجربه مهم مبارزه بخش موثری از اردوی کار ایران در مدارس و محیط های آموزشی است. با اتکا به تجارب دوران اخیر، گسترش مبارزت معلمان و دانش آموزان و دانشجویان در صفی واحد در چشم انداز است.
نسل جوان در دانشگاههای ایران، همیشه صف پیشرو آزادیخواهی و مبارزه علیه اختناق، سرکوب، تحقیر و تبعیض و بی امکاناتی را علیه ارتجاع حاکم شکل داده است. چه در دوره سلطنت و چه در همه دوران حاکمیت جمهوری اسلامی نسل جوان ستون محکم مبارزه آزادیخواهانه و انقلابی و رادیکال و میلیتانت علیه استبداد حاکم بوده است. در ۴۰ ساله اخیر دهها هزار دانشجو طعم اعدام و زندان و شکنجه و احضار و اخراج و ستاره دار شدن را توسط حکومت جمهوری اسلامی چشیده اند و به جرم مخالفت با ارتجاع حاکم، به جرم دفاع از آزادیهای سیاسی سرکوب شده اند. جمهوری اسلامی با علم به این حقیقت که دانشگاه یکی از کانونهای پر تپش جامعه است، تلاش کرده است با سرکوب آن کل فضای جامعه را مختنق نگاه دارد. در دهه هشتاد شمسی شاهد جدال وسیعی در دانشگاههای ایران بودیم. نسل جوان کمونیست و برابری طلب به عنوان پرچمدار آزادیخواهی و برابری طلبی در تجربه دانشجویان آزادیخواه و برابری طلب (داب) قد علم کرد٬ فضای دانشگاهها را در دست گرفت، جریانات ارتجاعی از انجمنهای اسلامی و تحکیم وحدت تا گرایشات ناسیونالیستی و لیبرالی را حاشیه ای کردند و پرچم آزادی و برابری را به اهتزاز درآورند. این تحرک انسانی، اعتراضی که تا اعماق جامعه اثر کرد، توجه طبقه کارگر ایران و زنان و جوانان آزادیخواه را به خود جلب کرد و در دل کشمکشی خونین در آن مقطع سرکوب شد.
اما همگامی اعتراض دانشجویی از مقطع دیماه ۹۶ با کل حرکت اعتراضی رادیکال جامعه، نشان داد پایه های جنبشی ماندگار بنا نهاده شده که دوباره خود را آماده کرده و با اندکی فضای مساعد بسیار قدرتمندتر پا به صحنه میگذارد. سربرآوردن مجدد تحرک اعتراضی از درون دانشگاهها و اعلام شعار درخشان (اصلاح طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا) در جریان اعتراضات دیماه ۹۶ دانشگاه تهران و عرض اندام محکم تحرک دانشجویی در روز ۱۶ آذر (روز دانشجو) پتانسیل امید بخش جنبش اعتراضی نسل جوان را همگام با جنبش کارگری و جنبش سرنگونی به خوبی نشان میدهد. انتظار اینست امسال، جنبش و مبارزه برحق در دانشگاه و محیط های آموزشی و در جنبش معلمان با خودآگاهی و سازمانیافتگی و اتحاد محکم فعالین آزادیخواه و برابری طلب استحکام و گسترش یابد. به ابتکار شبکه خودآگاه و به هم پیوسته فعالین و محافل کمونیستها و آزادیخواهان و برابری طلبان به مثابه جنبش متمایز و قدرتمند در برابر جمهوری اسلامی قد علم کند. در خاتمه، امیدوارم سال تحصیلی جدید فرصتی باشد که دختران و پسران، نسل جوان سرزنده و پرتوقع و بالنده جامعه ایران بیشترین موفقیتها را در عرصه تحصیل و در ابعاد متنوع زندگی کسب کنند.
***
