اجلاس شانگهای، چین و رؤیای رهبری کاپیتالیسم جهانی (بخش اول) رحمان حسین زاده

اجلاس شانگهای، چین و رؤیای رهبری کاپیتالیسم جهانی

(بخش اول)

رحمان حسین زاده

اجلاس سه روزه اخیر شانگهای تحت رهبری بلامنازع چین و سپس رژه نظامی بزرگ و پیچیده ارتش آن کشور طبق نظر بسیاری از ناظران موافق و یا مخالف چین بی تردید یک تحول مهم در مناسبات جهانی قطب های امپریالیستی و نشانه روشنی از خیزبرداشتن چین در راستای تبدیل شدن به قدرت اول اقتصادی و سیاسی جهان است. شی جین پینگ رهبر چین در اجلاس این بار “علیه یکجانبه گرایی و جهت گیری به طرف چند جانبه گرایی” صحبت کرد. ارزش مصرف این ادعای مصلحتی و تاکتیکی شی در دوره حاضر دو جنبه دارد، جنبه اول مقابله با یک جانبه گرایی و هژمونی طلبی جهانی کنونی آمریکا که ترامپ با شعار”اول آمریکا” برآن میکوبد و جنبه دوم راضی نگه داشتن همراهان کنونی در سازمان شانگهای و ائتلاف بریکس که حول توهم ناظر بودن چند جانبه گرایی در سازمان شانگهای و تشویق دیگر دولتهای سرمایه داری برای نزدیکی با قطب چین و شرکاء است. در صورتیکه پیام استراتژیک شی جین پینگ رهبر مادام العمر چین امپریالیست در همین اجلاس در این جملات کوتاه بیان شد. “چین توقف ناپذیر است” و اعلام کرد “سازمان همکاری شانگهای الگویی برای نظم جهانی است” و چه کسی میتواند منکر شود، در سازمان شانگهای و از جمله در همایش سه روزه اخیر، چین رهبری بلامنازع را به دست گرفته و به وضوح معلومست روسیه و هند و بیش از بیست کشور گرد آمده در آنجا موقعیت رهبری چین را پذیرفته اند. اجلاس امسال شانگهای اتحاد و انسجام بیشتری را در این قطب ایجاد کرد. این پیام هشدار دهنده ای بود، برای بلوک غرب و آمریکا و ناتو که اتفاقأ در نتیجه سیاستهای ترامپ در تنش و آشفتگی درونی جدی بسر میبرند. عکس العمل فوری و عصبی ترامپ بی بالانس و نگرانی دبیرکل ناتو و سران اتحادیه اروپا و دولتهای اروپایی فقط از نتایج علنی و اعلام شده اجلاس شانگهای و مانوور سنگین نظامی اخیر میدان “تیان آن مین” نیست. نگرانی عمیقتر آنها از اهداف و سیاستهای اعلام نشده و از این ببعد سازمان شانگهای تحت رهبری چین در معادلات جهانی است. کارکرد این بار اجلاس شانگهای انطباق بالایی با استراتژی حزب “کمونیست” چین و دولت مستبد و امپریالیستی برآمده از آن دارد که قبلأ اعلام کرده تا مقطع صدمین سالگرد ایجاد “جمهوری خلق چین” در سال ٢٠٤٩ عزم جزم کرده به قدرت اول اقتصادی و سیاسی جهان تبدیل شوند. سئوال اینست آیا امپریالیسم آمریکا و متحدان ناتویی غربی آن به این جابجایی استراتژیک هژمونیک، به این شیفت بزرگ برای رهبری جهان سرمایه تن خواهند داد؟ پاسخ به این سئوال و این موضوع را در مطلب بعدی بررسی میکنیم.

ادامه دارد

پنجم سپتامبر ٢٠٢٥

***