ستون آخر، نپال، قیام علیه سانسور سیاوش دانشور

نپال، قیام علیه سانسور

سیاوش دانشور

در نپال دولت خواست شبکه های اجتماعی را محدود و سانسور کند، نسل جدید (Z)، در فاصله چند روز رژیم را برانداخت. از ۴ سپتامبر اعتراضات به تصمیم دولت برای محدود کردن اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی از جمله واتس‌اپ، فیس‌بوک و اینستاگرام شروع شد. علیرغم بازپسگیری سیاست توسط دولت در ۹ سپتامبر، اعتراضات ادامه یافت و اماکن دولت و منازل مقامات حاکم یکی پس از دیگری در آتش خشم معترضین سوخت. ازجمله خانه‌های: «شیر بهادر دیوبا»، رهبر حزب کنگره نپال، «رام چاندرا پودل»، رئیس جمهور کشور، «رامش لخاک»، وزیر کشور، و «پوشپا کمال داهال»، رهبر حزب کمونیست مائوئیست به آتش کشیده شد. همینطور وزیر دارایی بی کفایت و فاسد را لخت کردند و در رودخانه انداختند. «کی‌پی شارما اُلی» نخست‌وزیر نپال روز سه‌شنبه از سمت خود استعفا کرد. اماکن دولتی توسط معترضین تسخیر شدند. نیروهای سرکوبگر و امنیتی از ماشین آب‌پاش، شلیک گاز اشک‌آور و تیراندازی مستقیم برای کنترل اوضاع و متفرق کردن جمعیت استفاده کردند. طی این سرکوبها و درگیری ها ۱۹ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی شدند.

تومار یک دولت طی چند روز درهم پیچیده شد. با گسترش اعتراضات طبق معمول مقامهای «وطن پرست» فرار کردند. مقامهای دولتی از ترس معترضین با هلیکوپتر از پایتخت نپال گریختند. نیروهای ویژه ارتش در فرودگاه مستقر شدند و فعلا یک حکومت نظامی دوفاکتو ماحصل بحران کنونی است.

تشابهات بین ایران و نپال برای منطق مقایسه ای کم نیستند و اینروزها بسیاری را متوجه کرده است. اینکه فیلترینگ و سانسور جزو زندگی ماست و تحمل میکنیم، اینکه نسل زد نپال با اولین اعتراضش کار را تمام کرد و ما هنوز قربانی میدهیم، اینکه آخوندها و مسئولین فاسد را مثل وزیر دارایی نپال باید در رودخانه انداخت، اینکه دوره سانسور و قرنطینه فکری و فرهنگی تمام شده و شاه بازی و وزیر بازی و رئیس جمهور بازی و خفه کردن اکثریت مردم و نسل جوان انقلابی دوره اش گذشته است. نپال و تحولاتش اگر تاکنون نکته مثبتی دارد همین تجربه در مقیاس منطقه ای و جهانی است. نسل زد و باید گفت نسل جدید طبقه کارگر و موتور محرکه اجتماعی در هر کشور میتواند حکومتهای استبدادی و مذهبی و دیکتاتوری را سرنگون و اراده انقلابی و آزادی عمل فردی و جمعی خود را مستقر سازد.

رهائی از استبداد سیاسی گام اول و لازم است اما کافی نیست، این استبداد ریشه و پایه مادی در نظم سرمایه داری و جامعه طبقاتی دارد و برای نفی و رفع آن، راهی جز درهم شکستن کل این ساختار بردگی وجود ندارد. امید نسل زد در نپال تنها زمانی به یاس بدل نمیشود که از تغییر صرف رژیم فراتر روند.

۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵